Afet, Acil Durum, Risk ve Kriz Yönetimi

Hisar Okulları olarak afetlere hazırlık, etkin müdahale ve tahliye eylem planları açısından öğrencilerimize en güvenli ortamı sağlama kararlılığı ile deprem ve acil durumlara karşı hazırlıklı olmak amacıyla önlem, hazırlık ve müdahale süreçlerimizi düzenli olarak güncellemekte ve denetlemekteyiz. Okulumuzda, kampüs sınırları içerisinde muhtemel tehlikelerin risk analizi tespit edilip, gerekli önleyici tedbirlerin alınması, önlenemeyen durumlarda acil müdahale edilmesi yönünde hazırlıklar, düzenli olarak yapılmaktadır. Hizmet aldığımız alt işverenler de bu plan dahilinde hareket etmektedirler.  

Afete Hazırlık Planlama

Ülkemizde okullarda afete hazırlık faaliyetlerini düzenleyen çok sayıda yönetmelik mevcuttur. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olan bir kurum olarak, sözkonusu mevzuata göre onaylı acil durum, sivil savunma planlarımız mevcut olup, çeşitli yönetmeliklerce belirlenenlerin ötesinde tüm risk azaltma tedbirleri alınmıştır. Ayrıca acil durum ve çeşitli kriz durumlarıyla baş edebilmek üzere gerekli teknik ve planlama yetkinliklerine ve uzmanlığa sahip çalışanlarımız ile acil durum ekipleri oluşturulmuştur:

• Hisar Okullarında, tam zamanlı İş Güvenliği Uzmanı ve/veya acil durumlardan bağımsız olarak 1 tam zamanlı doktor ve 4 yardımcı sağlık çalışanı görev yapmaktadır.
• Hisar Okullarının 2019-2023 yıllarını kapsayan Sivil Savunma Planı, İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 6/3150 sayılı “Sivil Savunma ile İlgili Teşkil ve Tedbirler Tüzüğü” gereğince onaylanmıştır.
• Hisar Okulları 2019-2025 Acil Durum Planı, acil durum kriz yönetimi, arama-kurtarma, tahliye ekiplerinin görev tanımlarını, yetki ve sorumluluklarını tanımlamaktadır. Bu ekipler ile düzenli tatbikatlar yürütülerek, ekiplerin görevleri ile ilgili eğitimleri alması sağlanmaktadır.
• Kampüs genelinde 5188 sayılı kanun ve uygulamasına ilişkin yönetmelik uyarınca eğitim almış sertifikalı güvenlik ekibi bulunmaktadır.
• Okulumuzun acil durum ve afet planlarının, yönerge ve süreçlerinin uzman bir kurum tarafından değerlendirilmesi amacıyla 2019 Kasım ayında başlatmış olduğumuz, ancak Covid-19 pandemisinden dolayı 2020 bahar aylarında ara vermiş olduğumuz AKUT VAKFI ile çözüm ortaklığı işbirliği 2022 Ocak ayında tekrar başlayacaktır. Proje kapsamında Okulumuzda görev yapan AKUT Vakfı uzmanları ile acil durum talimatları, yangın önleme, müdahale, tahliye eylem planları ve farklı senaryolarla tatbikatlar yürütülecektir.

Bilinçlendirme, Eğitim Çalışmaları ve Tatbikatlar

• Öğrencilerimize AKUT Vakfı eğitmenleri tarafından yaş gruplarına özel olarak belirli aralıklarla seminerler verilmektedir.
• Çalışanlarımız için İSG ve İlkyardım eğitimlerinin yanı sıra, farkındalığı artırmak için AKUT Vakfı bilinçlendirme seminerleri düzenlenmektedir.
• Yine okulumuzun Arama Kurtarma Ekibine, bu alanda deneyimli ve uluslararası sertifikasyona sahip AKUT Vakfı eğitmenleri tarafından arama kurtarma eğitimleri verilmektedir.
• Psikolojik Danışma ve Destek (PDR) Bölümümüz tarafından, afet ve acil durum ve sonrasındaki etkileri ile başa çıkma konularında psikososyal koruma, önleme ve krize müdahale konularında eğitimler düzenlenmektedir.
• Hisar Okullarında öğrenci ve çalışanlarımızda güvenli yaşam bilincini geliştirmek için her akademik yıl düzenli olarak deprem ve yangın tatbikatları yapılmaktadır. Tüm tatbikatlar sırasında olası senaryolar uygulanmakta, toplanma alanlarında yoklamalar yapıldıktan sonra sonlandırılmaktadır. Tatbikat sonrası tatbikat değerlendirme raporu hazırlanarak bir sonraki tatbikata kadar gerekli düzenlemeler, eğer varsa, yapılmaktadır.

Yapısal Risklerin Azaltılması

26 Eylül 2019 tarihinde meydana gelen 5.8 büyüklüğündeki deprem sonrası, Hisar Kampüsü zemin etütlerinin yapılmış tüm binalarının “2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğine (TBDY)” göre deprem performanslarının saptanmıştır. 2019 Kasım-2020 Mart döneminde İstanbul Teknik Üniversitesi yürütücülüğünde, mühendislik ve geoteknik firmaları ve danışmanlardan oluşan bir çalışma ekibi oluşturularak, sondaj ve karot çalışmaları yürütülmüştür.

• Tüm binaların temel zeminlerinin geoteknik analizleri, binaların oturma, taşıma gücü ve kayma hesaplamalarını kapsayan geoteknik raporlar, bina zeminlerinde sıvılaşma olmadığını, mevcut temel sistemleri ve zemin durumları açısından Hisar Binalarının TBDY (2018) şartlarını sağladığını göstermektedir.
• Yapı mühendisliği açısından yürütülen karot alma/kolon-kiriş sıyırma çalışmalarında, A-2 Blok dışında tüm binaların TBDY (2018) tarafından istenen koşulları sağladığı, deprem açısından yapısal risk içermediği görülmüştür.
• Öte yandan A-2 Blokta ek kat çıkma olasılığı da göz önüne alındığında, taşıyıcı kolonların kapasitelerinin artırılmasına karar verilmiş gerektiği tespit edilmiş ve deprem riskine karşı güçlendirilmesi önerilmiştir. İlkokul ve okul öncesi sınıflarımızın bulunduğu A-2 Blok için statik güçlendirme projesi hazırlanmış, İstanbul Teknik Üniversitesi denetiminde ve bağımsız yapı denetim firması gözetiminde 2020 yaz aylarında güçlendirme işlemleri tamamlanmıştır.

Yapısal Olmayan Risklerin Azaltılması

Okulumuzda tüm donatılarda YOTA (Yapısal Olmayan Tehlikelerin Azaltılması) uygulanmış, sınıf içinde hareket eden dolap ve diğer mobilyalar, laboratuvar ve atölyelerde tüm ekipmanlar sabitlenmiştir. Kapılarda stoper ve parmak koruyucuları, pencerelerde koruyucular, sıra ve masa köşelerinde silikon koruyucular, merdiven ve trabzanlarda pleksi koruyucular, keskin kenarlarda darbe emici süngerler merdivenlerde kaydırmaz bant, bazı zeminlerde kaydırmaz zemin uygulaması mevcuttur. YOTA uygulamalarımız, İSG Uzmanımız ve AKUT Vakfı eğitmenlerince düzenli olarak gözden geçirilmekte ve gerekli görülen revizyonlar için düzenleyici ve önleyici faaliyetler anında gerçekleştirilmektedir.

Yaşam Hatları

• Acil durum yönlendirme levha ve işaretleri her sınıf, ofis, koridor ve ortak alanlarda mevcuttur.İnternet ve elektriğin kesildiği durumlarda haberleşme, kuruma ait telsizler ile gerçekleştirilmektedir.
• Okulumuzda öğrenci ve personelin elektrik kaynaklı istenmeyen durumlara maruz kalmasını önlemek adına kat ve ana panolara kaçak akım rolesi takılmıştır.
• Kampüs kapalı devre kamera sistemi ile 24 saat izlenmekte ve okulumuza tüm girişler, güvenlik tarafından kayıt altına alınmaktadır.
• 2019 yaz döneminde okulumuzda; A blok, B blok, C Blok ve Kültür Merkezi alt yapı kabloları alev yürümez (halojen free) özellikteki kablolar ile değiştirilmiştir. Olası acil durumlarda elektrik kaynaklı sorun yaşamamak için; A Blok, B blok, C blok, Kültür ve Spor merkezi ana pano ve kat dağıtım panolarına otomatik söndürme sistemi FM200 söndürme sistemi takılmıştır.
• Okulumuzda afet anında doğalgaz kaynaklı “ikincil afetleri” engellemek için doğalgaz ana dağıtım sisteminde otomatik shut-off sistemi mevcuttur.
• A blok ve kültür merkezi kazan daire için patlamadan korunma dokümanı hazırlanmış, atex direktiflerine göre hesaplamalar yapılmıştır. Yapılan hesaplamalar doğrultusunda kazan daireleri zone lara ayrılmış, kazan daireleri elektrik tesisatı alev yürümez kablo ile değiştirilmiştir. Her bir kazan için exproof gaz algılama sistemi takılmıştır, etanj aydınlatma uygulanmıştır. Olası gaz kaçaklarında sistemsel bir sorun yaşanmaması için, kazan dairesindeki tüm bileşenler kapatılarak gaz akışı sonlandırılmaktadır.
• Tüm binalarımızda elektrikli olası acil durumlarda yedek jokey pompalı yangın hidroforu bulunmaktadır. Yangın hidroforu olası acil durumlarda elektrik kaynaklı çıkabilecek yangınlardan etkilenmemesi ve çalışmaya devam etsin diye hem jeneratörden hemde ana şebekeden harici elektrik hattı çekilmiştir. Tüm binalarımızda yangın alarm ve gerekli yerlerde de söndürme sistemlerimiz mevcuttur. Açık alanlarımızda ise; kullanıma açık alanlarda yangın hidrant vanalarımız ve olası bir yangın durumunda bu vanalar için gerekli olacak yedek yangın hortumlarımız bulunmaktadır.
• Tüm yangın alarm ve sistemleri gibi hazırlıklar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından akredite edilmiş bir firma tarafından da düzenli olarak kontrol edilmektedir.
• İlgili malzemeleri kullanacak personel için verilen arama kurtarma eğitimlerine yangın modülü de dahil edilmektedir.
• Olası acil yangın durumlarında kullanılmak üzere ve her katta en az iki adet olmak üzere A Blokta 21, B Blokta 8, C Blokta 10, KSM de 25 adet yangın dolabı, okul genelinde 159 adet yangın tüpü bulunmaktadır. İtfaiye gelene kadar etkin acil müdahale için 8 adet yangın söndürme dolabı mevcut hidrantların yanına yerleştirilmiştir.

Acil Toplanma Alanları

Her okul için ayrı ayrı olmak üzere Okul öncesi (1), İlkokul (1), Ortaokul (2), Lise (2) toplam 6 toplanma alanı bulunmaktadır.Her toplanma alanında; acil durum dolabı bulunmaktadır. Acil durum dolabında; yoklama listeleri, megafon, su, yedek öğrenci kıyafeti, el dezenfektanı ve maske bulunmaktadır.

Acil Durum Depoları ve Lojistik

Öğrenci ve çalışanlarımızın uzun süreli okulda kalabilecekleri düşünülerek, kampüste; içinde afet veacil durumlarda kullanılmak üzere gerekli malzeme ve ekipmanın bulunduğu acil durum depomuz mevcuttur. Acil Durum Depomuzda Sivil Savunma ve AFAD’ın istediği deprem anında ve sonrasında kullanılmak üzere gerekli olan barınma, korunma, sağlık ve gıda malzemeleri ve ekipmanlar mevcut olup rutin kontroller ile güncel tutulmaları sağlanmaktadır. Olası afet sorası ihtiyaç duyulacak sağlık hizmetleri için okul binalarının dışında, tam donanımlı bir revir oluşturulmuştur ve düzenli kontrolleri gerçekleştirilmektedir. Öğrencilerimizin, velileri gelene kadar geçecek süre içinde ihtiyaç duyacakları barınma ve iaşeleri için gerekli kapalı alanlar ve malzemeler oluşturmuştur.

Tahliye Planı

Bu önlem ve hazırlık süreçlerimize paralel olarak, Okulumuzda eğitim ve öğretim devam ettiği esnada bir acil durum veya doğal afet söz konusu olduğunda, öğrencilerimizin binalardan tahliye edilmeleri ile kampüsten çıkışları arasındaki sürede toplanma alanlarımızda güvenli bir şekilde beklemeleri sağlanacaktır.

• Deprem sarsıntısının hissedilmesi durumunda aşağıdaki acil eylem adımları takip edilir:
  • Sarsıntı boyunca sınıflarda ve okul alanlarında çök-kapan-tut uygulanır.
  • Sarsıntı geçer geçmez derhal tahliye başlatılır. Çevreye etkisi (şiddeti) küçük depremlerde, gerekli görülmesi halinde, anons ile Tahliye başlatılır.
  • Öğrencilerimiz, öğretmenlerinin liderliğinde düzenli bir şekilde binalardan tahliye edilir.
  • Her okul, kendileri için belirlenmiş olan toplanma alanında toplanır ve yoklamaları alınır, depremin şiddetine ve süresine bağlı olarak acil durum ekiplerince çadır salona yönlendirilir.
  • Depremin şiddetine bağlı olarak belirlenen bekleme süresinin sonunda, okul kapalı alanlarında acil durum ekipleri tarafından Hasar Tespiti yapılarak içeri girilmesinin güvenli olup olmadığı tespit edilir.
  • Eğer bir risk yok ise öğrenci ve çalışanlar güvenli ve düzenli bir şekilde sıra ile binalara yönlendirilir.
• Acil durum ve afet şartlarına bağlı olarak ya da İstanbul genelini etkileyen, çevreye etkisi (şiddeti) büyük bir deprem olması halinde, binaların uzman ve yetkili kişiler tarafından güvenli oldukları saptanıncaya kadar, öğrencilerimizin ve okul çalışanlarımızın okul binalarına ve kapalı alanlara girmelerine izin verilmeyecektir.
• Bu sürede ayakta müdahale ya da müşahade gerektirecek durumlara karşı okul revirimiz ve sağlık ekibimiz tarafından okul binaları dışında da acil durum revirimizde gerekli önlemler alınmaktadır. Hastaneye sevk gerektiren durumlarda SOS Ambulans Hizmetinden yararlanılmak üzere planlama yapılmıştır.
• Okul çıkış saati, acil durum ve afet şartlarına bağlı olarak, resmi makamlardan gelecek gerekli bilgiler doğrultusunda, öğrencilerimiz için en güvenli olacak şekilde okul yönetimi tarafından belirlenecektir. İstanbul genelini etkileyen, çevreye etkisi (şiddeti) büyük bir deprem olması halinde; öğrencilerimiz, bir velisi gelene kadar okulda kalacaklardır. “Öğrencilerimiz okulumuzda kayıtlı veli bilgisi dışındaki kimseye teslim edilmeyecektir”.
• Afetin servis aracı hareket ettikten bir süre sonra meydana gelmesi durumunda;
  • Araç okula yakın mesafede ise okula geri döner.
  • Araç okula yakın mesafede değilse servis güzergahının üzerindeki Valilikçe belirlenmiş toplanma yerlerine ulaşır ve aracın güvenli bir yere çekilmesi sağlanır.
• Araç içinde tüm öğrencilere yetecek miktarda koruyucu malzeme, ilk yardım çantası, öğrenci sayısı kadar su, meyve suyu ve kek bulundurulur.
• Araçlarda GPS Araç Takip Sistemi (Uydu) ve Veli Takip Sistemi (İnternet) mevcut olup, uydu, telefon ve internet bağlantısı kesilmediği sürece iletişim sürekli ve düzenli olarak sağlanır.
• Öğrencilerimiz güvenli bir şekilde evlerine ulaştırılıncaya kadar, servis araçlarımızla iletişimi sürdürmeye devam edeceğimizi ve sizleri bilgilendireceğimizi belirtmek isteriz.

Velilerden Beklentiler

Bilindiği üzere acil durum ve afete hazırlıklı olmak, sürece dahil tüm ilgililerin birlikte ve ortak bir çaba göstermesi ile mümkün olmaktadır. Okulumuzda eğitim ve öğretim devam ederken gerçekleşen bir acil durum veya afet söz konusu olduğunda, süreci en etkin biçimde yönetebilmemiz için aşağıdaki hususlara azami dikkat göstermenizi, Okulumuz ile işbirliği içinde destek sağlamanızı önemle rica ediyoruz:

• Öğrencilerimiz, bir acil durum ve afet sonrası HisarNet Acil Durum ve Afet Bilgileri bölümündeki bilgilere göre çıkış yapabileceklerdir. Bu nedenle HisarNet Acil Durum ve Afet Bilgileri bölümünde yer alan öğrencilerimize ait özel bilgiler büyük önem arz etmektedir. Bu bilgilerin veliler tarafından eksiksiz doldurulması ve düzenli güncellenmesi çok önemlidir.
• Velileri tarafından uygun görülen öğrencilerimiz için HisarNet Acil Durum ve Afet Bilgileri bölümündeki bilgileri kapsayan Hisar Okulları Acil Durum ve Afet Kimlik Kartı hazırlanmaktadır. Velilerimizin bu bölümü inceleyerek kart hazırlanması konusundaki tercihlerini belirtmeleri gerekmektedir. Velileri tarafından bu kartın hazırlanmasına onay verilen öğrenciler için kartlar, akademik yıl başında okul tarafından belirtilen tarihlerde öğrencilere dağıtılmaktadır. Kartlar, akademik yıl boyunca, sadece afet sürecinde kullanılmak üzere, öğrencilerimizin çantasında bulundurulmalıdır.
• Acil durum ve afet esnasında ve sonrasında ulusal iletişim ağlarında ciddi aksamaların meydana geleceği düşünülerek, Okul telefonlarının çok özel durumlar dışında meşgul edilmemesine azami özen gösterilmelidir. Velilerin, sakin kalması ve panikle okula gelmek yerine, acil durum ve afetler sırasında iletişimin kesilme olasılığının çok yüksek olduğu bilinci ile Okulun e-posta, SMS ve benzeri kanallar ile ileteceği bilgileri takip etmeleri beklenir. Okul, iletişim kanalları açılır açılmaz tüm velilere mutlaka ulaşacaktır.
• Okula gelen veliler, acil durum planının etkin şekilde yürütülebilmesi için kampüs dışında bekletileceklerdir. Bu konuda velilerin, görevlilere ısrarcı davranışlardan kaçınmaları önemle rica edilir.
• Okul çıkış saati, acil durum ve afet şartlarına bağlı olarak, resmi makamlardan gerekli bilgiler alınarak öğrencilerimiz için en güvenli olacak şekilde okul yönetimi tarafından belirlenecektir.
• Okulumuzda 6 adet çıkış kapısı bulunmaktadır. Çıkış yapılacak kapılar acil durum ve afet şartlarına göre değişiklik gösterebileceğinden, her sınıfın çıkış yapacağı kapı bilgisi çıkış saati ile birlikte velilere bildirilecektir.
• Öğrencilerimiz derslerde ele alınan düzenli tatbikatlarla ve yapılan bilgilendirmelerle afet konusunda donanımlı ve bilinçlidir. Ancak velilerin de çocuklarına acil durum ve afet bilgilerini aktarması, okulda bekleme, çıkış süreci ve teslim almaya gelecek kişilerle ilgili bilgileri iletmesi, acil durum ve afet kimlik kartlarını yanlarında taşımalarının önemini sıklıkla hatırlatmaları önemli ve gereklidir.